تربیت جنسی کودکان

مامان چطوری من به دنیا اومدم؟ وقتی نی نی به دنیا میاد از کجا میفهمن پسره یا دختر؟ نی نی چجوری رفته تو دل مامانش؟ چرا نباید لب کسی رو ببوسم؟ و …

بسیاری از والدین شاهد چنین سوالاتی از سوی فرزندشان هستند که از سر کنجکاوی از پدر و مادر خود می‌پرسند. اما واکنش شما نسبت به این سوالات چیست؟ ایا پاسخ درستی به آنها می‌دهید یا سعی دارید از جواب به آن طفره بروید؟

والدین بهتر است این موضوع را بدانند که همانند سایر ابعاد رشدی، رشد جنسی کودکان نیز یک فرآیند طبیعی است که کودکان آن را تجربه می‌کنند. به عقیده روانشناسان، کنجکاوی کودکان در مسائل جنسی متناسب با سنشان، نشانه تحولی مثبت در فرآیند رشد جنسی اوست.

اما سوال اینجاست که چگونه در مواجه با سوالاتی که کودکان درباره مسائل جنسی می‌پرسند، باید پاسخ دهیم؟ در ادامه این متن با ما همراه باشید تا نکات لازم را در این خصوص به شما آموزش دهیم.

منظور از تربیت جنسی کودکان چیست؟

به طور کلی منظور از واژه تربیت به این معناست که کودکان به تدریج با توجه به استعدادها و توانایی های متناسب با سنشان رشد و نمو پیدا کنند. بنابراین در تربیت جنسی کودکان، باید به این نکته اساسی توجه داشته باشید که با توجه به سن و توانایی های ذهنی کودک به او کمک کنید تا در حوزه مسائل جنسی آموزش های لازم را ببیند و به درستی رشد و نمو کند.

 در صورت داشتن هرگونه ابهام و یا سوالی درباره تربیت جنسی کودکان در انتهای همین صفحه (بخش کامنت) سوالتان را مطرح نمایید. مرکز مشاوره پیشرو در اولین فرصت پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.

تربیت جنسی کودکان را از چه سنی باید آغاز کرد؟

بسیاری از والدین به این موضوع فکر می‌کنند که بهترین زمان برای تربیت جنسی کودکشان چه وقتی است؟ آیا باید از سنین پایین تر مهارت های لازم را به کودکان آموزش داد یا در دوران دبیرستان؟ میزان اطلاعات در هر سنی باید چقدر باشد؟ و …

در پاسخ به این سوالات باید گفت زمان تربیت جنسی کودکان متناسب با سوال های کودک تعیین می‌شود. بنابراین بهترین زمان برای شروع مراقبت ها و تربیت جنسی کودکان در مواقعی است که درباره چنین مسائلی با شما شروع به گفت و گو می‌کنند.

زمانی که کودکان شروع به اکتشاف بدن خود می‌کنند و نام های اندام خصوصیشان را از شما می‌پرسند می‌توانید آموزش های لازم را آغاز کنید. در ادامه متن قصد داریم با توجه به سن کودکان، نکاتی که باید برای تربیت جنسی رعایت کنید را به شما آموزش دهیم:

تربیت جنسی کودکان تا ۲ سال

کودکان در این بازه زمانی سعی بر این دارد تا بدن خود را کشف کند. تقریبا اکثر والدین این تجربه را داشتند که فرزندشان در این رنج سنی درباره اندام های خصوصی خود کنجکاوی هایی داشته باشند. در این صورت توصیه می‌کنیم به فرزندانتان این اجازه را بدهید که نام اعضای بدنش را بداند و به تدریج به او کمک کنید تا تفاوت های بدنی پسران و دختران را درک کند.

همچنین برای تربیت جنسی کودکان توصیه می‌شود در این دوره سنی که برای دستشویی رفتن یا حمام کردن نیاز به والد خود دارد، طوری رفتار کنید که فرزند شما این درک را پیدا کند که اندام تناسلی را نباید کسی ببیند.

صحبت درباره اندام خصوصی با خردسالان

توصیه که روانشناسان به والدین دارند این است که برای اندام خصوصی کودکان اسامی ابداعی و بی ربطی مانند توتو، اونجا، شرمگاه، ناناس، چیز و … استفاده نکنید. اسامی اندام های بدن نباید انحرافی، بچگانه یا عامیانه باشد. بنابراین استفاده از اصطلاح پزشکی یا علمی مثل “اندام خصوصی” می‌تواند بهترین نامگذاری باشد.

در این سن اگر کودکان سوالی هم درباره اندام خصوصی خود می‌پرسند باید به ساده ترین حالت ممکن و متناسب با سنشان توضیح دهید. مثلا به کودک خود بگید “مامان جون، اندام خصوصی شما برای جیش کردن هستش ” یا ” شما باید بعد از اینکه پی پی کردی، باید مقعدت رو بشوری که مریض نشی”.

هدف از این کار این است که فرزند شما بدون اینکه احساس شرم داشته باشد، تمام اعضای بدنش را با هم برابر بداند و با بدن خود راحت باشد.

چگونه تفاوت دختران و پسران را آموزش دهیم؟

والدین باید توجه داشته باشند که درباره تفاوت هایی که در هویت جنسی وجود دارد در زمانی مناسب با فرزندشان صحبت کنند. خیلی اوقات والدین شاهد سوالاتی از قبیل تفاوت های دختران و پسران (زنان و مردان) از سوی فرزندشان هستند. مثلا ممکن است فرزندتان از شما بپرسد ” مامان چرا نی نی تو شکم بابا نمیره؟ ” شما در این موقع می‌توانید چنین پاسخ بدید که ” چون بدن مامان باباها با هم فرق داره و نی نی ها فقط تو شکم مامانشون میتونند برن.” همین مقدار جواب برای کودک کافی است و می‌توانید کنجکاوی جنسی‌اش را کاهش بدهید. همچنین شما می‌توانید در این زمینه از کتاب های آموزشی مناسب با سن کودکتان استفاده کنید.

علاوه بر آن اگر قصد دارید حریم و مرزهای بدن کودک را به او آموزش دهید باید چنین رفتاری داشته باشید ” پسرم نمیشه بعد از حمام یا دستشویی بدون لباس بیایم بیرون، اندام خصوصی شما باید پوشیده باشد و هیچکس جز من و مامانت اجازه ندارن ببیننش یا بهش دست بزنن! ”

جهت تعیین وقت و مشاوره درباره چگونگی آموزش جنسی به کودکان با مرکز مشاوره ذهن پیشرو به شماره ۷۷۷۲۹۸۱۶-۰۲۱ تماس بگیرید.

آموزش حریم خصوصی به کودکان ۲ تا ۵ سال

پس از آموزش شناخت اندام خصوصی در سنین پایین، بر روی قوانین و مرزهای مرتبط با بدن تمرکز می‌کنیم. هدف این آموزش، ایجاد حس امنیت و حریم شخصی در کودک است.

در این مرحله، باید به کودک بیاموزیم که اندام تناسلی کدام قسمت‌ها را شامل می‌شود و چه رفتارهایی در مورد این اندام‌ها در اجتماع و در خانه قابل قبول است. همچنین باید مفهوم حریم شخصی را به او توضیح دهیم و به او بیاموزیم که چگونه از بدن خود در برابر دیگران محافظت کند.

از نکات مهم این آموزش، مشخص کردن افرادی است که کودک می‌تواند در مورد بدن خود با آن‌ها صحبت کند یا در حضورشان برهنه باشد. همچنین باید مرزهای عاطفی قابل قبول را به کودک آموزش دهیم و به او بگوییم که چه رفتارهایی از طرف چه کسانی مجاز و چه رفتارهایی غیرقابل قبول است.

با این آموزش‌ها به کودک کمک می‌کنیم تا احساس امنیت و احترام به خود را در او پرورش دهیم و او را برای تصمیم‌گیری‌ های درست در آینده آماده کنیم.

راهنمایی والدین در حفظ حریم خصوصی کودکان ۲ تا ۵ سال

به عنوان والدین، باید در موقعیت ‌های مختلف، قوانین مربوط به بدن و حریم شخصی را به کودک یادآوری کنیم. این کار را باید با لحنی مثبت و بدون سرزنش انجام دهیم. برای مثال، اگر فرزند شما در جمع برهنه شود، به جای استفاده از جملاتی که حس شرم و خجالت را در او القا می‌کنند، مانند “چه کار زشتی بود” یا “خجالت بکش”  با لحنی آرام به او بگوییم که “وقت لباس پوشیدن است” یا “بیا به اتاق برو لباس بپوش”.

استفاده از کلمات و لحنی که شرم و خجالت را به کودک القا می‌کند، می‌تواند عواقب منفی در بلندمدت داشته باشد. این کودکان در نوجوانی و بزرگسالی ممکن است با بدن خود احساس راحتی نکنند و در مواجهه با تغییرات جنسی دچار اضطراب شوند.

علاوه بر آن، در آموزش های جنسی به کودکان ۲ تا ۵ سال باید این موضوع را به آنها متذکر شوید که بوسیدن، قلقلک دادن، بغل کردن یا حتی لمس اندام ها توسط دیگران مجاز نیست و باید از کودک اجازه گرفته شود.

شما می‌توانید در این خصوص به فرزندتان بگویید که رئیس بدنش است و فقط خودش می‌تواند اجازه دهد که چه کسی او را لمس کند. در این فرآیند آموزشی، می‌توانید به او توضیح دهید که اگر نخواهد کسی او را لمس کند کاملا طبیعی است اما استثناهایی نیز وجود دارد که باید برخی از افراد قائل شویم مانند پرستار یا دکتر.

بهترین برخورد با دکتربازی کودکان ۲ تا ۵ سال

گاهی ممکن است کودکان به دلیل کنجکاوی جنسی خود فعالیتی را به نام دکتر بازی انجام دهند. در این خصوص باید آرامشتان را حفظ کنید و نفسی عمیق بکشد و بدون دعوا کردن، به او بگویید داری چیکار میکنی؟

نحوه واکنش او به این سوال شما نشان می‌دهد که کودک دیگری از او خواسته این بازی را انجام دهد یا این رفتار از سر کنجکاوی کودکانه بوده. سپس با آرامش از او بخواهید که لباس خود را بپوشد و مجددا درباره قوانین حریم خصوصی او صحبت کنید. همچنین در صورت تداوم چنین کنجکاوی های جنسی در او، می‌توانید از یک روانشناس کودک کمک بگیرید.

نتیجه گیری

تربیت جنسی کودکان یک فرایند ضروری و دائمی است که به آن‌ها کمک می‌کند تا بدن خود را بشناسند، هویت جنسی خود را درک کنند و روابط سالم برقرار کنند. این امر نقشی اساسی در ارتقای سلامت و رفاه کلی کودکان ایفا می‌کند. با ارائه آموزش جنسی جامع به کودکان، می‌توانیم به آن‌ها دانش، مهارت‌ها و اطمینان‌نفس لازم برای تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد بدن و روابط خود را بدهیم.

علاوه بر آموزش مستقیم، والدین و معلمان نیز می‌توانند با ایجاد فضایی باز و حمایتی، که در آن کودکان احساس امنیت و راحتی کنند تا در مورد مسائل جنسی سؤال بپرسند، به تربیت جنسی کودکان کمک کنند. همچنین می‌توان با الگوبرداری از رفتارهای سالم و احترام‌آمیز و صحبت در مورد ارزش‌ها و باورهای خود در مورد جنسیت و صمیمیت، به کودکان آموزش داد.

شما می‌توانید جهت تربیت جنسی کودکان با مشاوران مرکز درمانی پیشرو به شماره ۷۷۷۲۹۸۱۶-۰۲۱ تماس بگیرید.

سوالات پرتکرار